لهجه های عربی

تقسیم دقیق هر زبانی به گویش های مختلف کار دشوار و گاهی نشدنی ای است . زبان عربی هم همین گونه است . شاید بتوان عربی را به دو بخش شرق یا خلیجی و غربی یا مدیترانه ای تقسیم کرد . کشورهای حوزه خلیج فارس  تقریباَ هم لهجه اند . لهجه عراق ، سعودی ، کویت ، امارات ، بحرین ، قطر  بسیار  همانند است .لهجه سوریه ، لبنان ، اردن  و فلسطین نیز همانندی اش با همدیگر بیشتر است  تا جایی که به گویش شامی معروف شده است .لهجه مصر و سودان بسیار شباهت دارد . ولی در عین حال در خود سوریه همهاهنگی لهجه نیست . یا در شهرهای شمالی سعودی لهجه با جنوب آن متفاوت است .

·         در بیرون از ایران این لهجه مصری است که ارزشمندتر است . بسیاری از نمایشنامه ها و سریالهای تلویزیونی به این لهجه  و محصول مصر است . این است که عرب ها با این لهجه آشنا هستند ولی در ایران این لهجه عربستان سعودی و عراق و سوریه است که برای ما ارزشمند است  . من در کتاب مکالمه ام به نام الحوارات چاپ نشر مشعر سازمان حج و زیارت تنها این سه لهجه را بررسی کرده ام نه لهجه مصری را .

·         حال به این تقسم بندی لهجه ها در عربی دقت کنید .

·         لهجه های شبه جزیره عربستان بدین گونه است :  

o        اللهجة القطیفیة

o        اللهجة الحساویة

o        اللهجة الجنوبیة

o        اللهجة الحجازیة

o        اللهجة الشمالیة

o        اللهجة القصیمیة

o        اللهجة النجدیة

o        اللهجات البدویة. که در همه کشورهای عربی رایج است مانند السعودیة ، العراق ، لیبیا ، الأردن

o        اللهجة الخلیجیة { این لهجه در حاشیه خلیج فارس است . در عراق ، شرق المملکة العربیة السعودیة والکویت، والإمارات، والبحرین و قطر. ویژگی بارز تبدیل « قاف » به « گاف » است مانند : گوم : پاشو ( قُمْ) / گولْ لی : بهم بگو ( قُلْ لی )  }

§         اللهجة البحرانیة

§         اللهجة الکویتیة ( در این لهجه « ج» را « ی » تلفظ می کنند . مثلاً « جیب الدجاج .» یعنی « مرغ را بیار.» آن را « ییب الدیای .» تلفظ می منند.

§         اللهجة العُـمانیة

§         اللهجة الشحیة

o        اللهجة الیمنیة، و شاخه های آن این است :

§         اللهجة الیافعیة

§         اللهجة الصَنعانیة

§         اللهجة الحَضرمیة

§         اللهجة الساحلیة (التَهامیة)

§         اللهجة العَدَنیة

·         اللهجة الشامیة:

o        اللهجات السوریة

o        اللبنانیة

o        الأردنیة والفلسطینیة

·         اللهجة العراقیة

o        اللهجة المَصلاویة

o        اللهجة البغدادیة

o        اللهجة الأنباریة

o        اللهجة البصراویة

·         اللهجة الجزائریة

·         اللهجة المغربیة

·         اللهجة التونسیة

·         اللهجة اللیبیة

·         اللهجة السودانیة

·         اللهجة التشادیة ( گویش کشور چاد)

·         اللهجة الحسانیة که در  موریتانیا والصحراء الغربیة به کار می رود و با لهجه های مغربی فرق می کند.