چند اصطلاح به گویش عربی مراکشی
إش حال فی الوقت = کَم
السّاعة
إستقصی = إسألْ
قِیس = إلمَسْ
عامِر أو عمران = مُمتَلِـئ
قلقتینی = زَعَلتنی
نوض = قُم أو إنهَـض
نطیّب = نطبخ
یتعاودوا = یسولفون
مْـصطّی = خبل
مازال = حتى الآن
سالیت = خلصت
عُنُقی = رقبتی
جُغمه = رشفة
صافی = خلاص
نْسیّق الدار = نُـنظِّف البیت
آری = هات أو أعطِنی إیاه
ماکاین تّا واحد = لایوجد أحد
عایَـرنی = سبَّنی أو شَتَمَنی
حْدایا = بجانبی
الحَولی = الخَـروف
أتای = شای
غادی = رایح
خلعتینی = خوَّفتنی
تصویرة = صورة
إلفوق = فوق
إلتحت = تحت
فازقه = مُبَـلَّله بالماء
حْیوط = ( جمع حائط که در عراق نیز به کار می رود . ) جدران
تْهلا بتغلیظ اللام = إنتَبه لنفسک
تِلفِزیون = تلفاز
النیمیرک = الرسیفر
حْوایجی = عفشی أو أغراضی ( جمع حاجة = حَوائج . حْوایجی از همین ریشه است . )
الکحلا = ذات اللون الأسود
ماکاین والو = مافی شیء
ماعقلتش = غیر متذکِّر
مانْتیق بیه = لا اَثِقُ فیه
تِخْزن = تخفی و ماتقول
بالصّاح = هل هو صحیح و الله
بْـلاصه بتغلیظ اللام = مکان
واخّه = طیب أو حسناً أو (ok)
کِیولا = کیف صار
أقجَّک = أخنَـقُـک
هناک حرفین دائما إحداهما یسبق الفعل باللهجة المغربیة و هما الکاف و الغین .
فالکاف دائما مایسبق الفعل المضارع کأن تقول :
ما کنأکل : نمی خوریم /
ماکنمشی: راه نمی ریم / ماکنشتری : نمی خریم
ماکنسافر : مسافرت نمی کنیم
أما الغین فهو یسبق الفعل المستقبل کأن تقول ماغنجی أی ماراح أجی : نخواهم رفت
عرضت علیک = عزمتک
الکوزینا = المطبخ
البریکا = الولاعه
الدِلّـاح البطیخ
اللیمون = البرتقال
البرتقال أو الحامض = اللیمون
کِدایِـر = کیف شکله
کدیرا = کیف حالک
إشکون کاین = من الذی موجود عندک ؟
إشکون = من أنت ?
سْمیتِک = ماهو إسمک
وشنو کاین = وش حاصل ، ما حَصَلَ
بالصحه والراحه = نعیماً
طاکسی = تاکسی
عیَّطتلَک = إتصلت بک
هاک = خُذ ( در عراق نیز به کار می رود . )
الهدره = الکلام
یکتری = یستأجر
بنان = موز (در اصل انگلیسی است که در عربستان نیز به کار می رود . )
الدِّری = الولد الصغیر و جمعها الدراری
جوج مرات = مرتین
تسعود = تسعه
مافیه والَو = مافیه شیء در حالت نفی به کار می رود .
ناعس = نائم
خیط = سِلک
آجی = تعال
مطیشا = طماطم (در سوریه بَنَدورة و در عراق طَماطه . در سعودی طَماطِم و غوطة )
تْوحَّشتک = إشتقت لک
حنون = سخی
بش خدام = وین تشتغل (أینَ تَعمَلُ ؟ )
هزَّیته = شلته أو حملته
وْلیداتی = أطفالی الصغار
هدره خاویه = کلام فاضی ( خالی بندی ، حرف مفت )
نْقلّب = أبحث
دْیالک بتسکین الدال = حقک
إخوی الأتای = صب الشای
ماعاقل = غیر متذکر
دابا = الآن
فوکاش و بعضهم یقول وقتاش = متى
إشتریته لراسی = إشتریته لنفسی
مبسوط مع راساتک = مبسوط مع نفسک
یاسعداتک = یاحظک أو یاسعدک بالعامیه
علاش = لماذا (در عراق و عربستان لیش )
بلاتی بکسر الباء = إصبر أو إستنى شویه
هَکّا بفتح الهاء وتشدید الکاف = کذا
ماشی شغلک = مالک دخل أو ماهوب شغلک
عْـضُم بتسکین العین وضم الضاد = النوى أو بذور الفواکه کالتمر و البرتقال و
الزیتون
حْـلاقمی بتسکین الحاء = لوز الحلق
إسخون او صْخون بتسکین الصاد = حار
تشطح = ترقص
سیر = إذهب أو إمشی أو روح
مزیان = حلو أو زین
ظْـریّف بتسکین الظاء وتشدید الیاء = و هو وصف للشخص الحبوب و المُعجب
بالزاف = کثیر أو بالمره
وشنو کدیّر بتشدید الدال = ماذا تعمل وش تسوی
جبتی لی الدم = عصبتنی
نتعرض لک = نستقبلک
باش إتجی = علشان تجی
بحال بحال = نفس الشیء أو مثل بعض
سربی = بسرعة
حشومة = عیب
یخدم =یشتغل
وإلیکم أسماء بعض الأکلات المغربیه
البسطیلا
طاجن لحم بالبرقوق
طاجن دجاج
طاجن معسل
الحریره
الکُسکُس: گونه ای سوپ ، سوپ بلغور
الخلیع
طاجن حوت
کرعین
طاجن الکعاوی
لحم بالسفرجل معسل
المروزیه
ومن أهم أطباق الحلویات بالمغرب :
الشباکیه بتشدید الشین أو المخرقه
الغریبه
کعب غزال
صیکوک
بعض المصطلحات
بالیزا...................... شنطة الملابس
الطبلا.................... طاوله مستدیرة الشکل یبلغ إرتفاعها مابین 50 -- 60 سم
یأکلون
علیها وهم جلوس فی الأرض .
السروال................ البنطلون ( ریشه اش همان شَروال یا شلوار در فارسی است .
)
مونیکا ................... دمیه . لعبة الأطفال
المقانا.................. الساعه
الکلاندری بتغلیظ اللام............ التقویم
الرابوز.................. منفاخ النار الیدوی
الفیتاس.............. قیر السیاره
الکلاکسون........... بوری السیاره
یتصخر بکسر الیاء وتسکین التاء وتشدید الخاء مع فتحها..... یشتری مایحتاجه البیت
من طلبات یومیه
راسک قاصح........ راسک ناشف
الصاک بتشدید الصاد............ شنطه نسائیه
لجردا.............. المزرعه
بشکلیت.......... بسکلیت { سیکل }
موتور.............. دباب
لاصورنس........ تأمین
نشدک بتسکین النون وتشدید الدال........... نمسکک
لایربور بتسکین الیاء وکسر الراء وتشدید الباء.......... المطار
قمیجه.......... القمیص الرجالی
ندادر بتسکین النون............ النظارات
لصنس ........ بنزین
الجاج......... الزجاج
العساس..... الحارس
البولا بتغلیظ اللام........... اللمبه
فین زدتی............. أین ولدت
تاریخ الإزدیاد............ تاریخ الولاده
إش حال فی عمرک........... کم عمرک
السویقلاص بتغلیظ اللام............. مساحات السیاره
رویضة السکور........... کفر السیاره الإحتیاط { الإستبنه }
وإلیکم بعض أسماء الفواکه والخضار والأکلات باللهجه المغربیه
البطیخ.............................الشمام الأصفر
السویهلا..........................الشمام
الفریز..............................الفراوله
البرقوق............................البخارى
لنقاص أو بعوید...................الکمثرى
الباکور.............................التین
الشریحه..........................التین المجفف
القصطال.........................أبو فروه
الخزو بتشدید الزای............الجزر
الملوخیا.........................البامیا
لوبیا.............................الفاصولیا
دنجال..........................الباذنجان
القرعا.........................الکوسه
- والأکلات مثل :
المسمَّن بتشدید المیم الثانیه
رزة القاضی
الرفیسا
الهریسا................الفلفل الأحمر المطحون
البغریر .................قطیف تقدم فی رمضان
الزریعا..................الفصفص
الکوکو بفتح الکاف................الفول السودانی
ومن الأوانی والکمالیات
الموس..........................السکین
أرکندیسیو......................المکیِّف
طَنجره..........................القدر
المقراج.........................الإبریقُ الکبیر
البرادبتشدید الراء............إبریق الشای
الطبسیل......................الصحن
بکسوز............................الحنفیة ( در سعودی البِزبوز )
الفران..........................الفرن
المشطا.......................المشط
الشطابا.......................المکنسه
الشرجم......................الشباک
مانطات.......................بطانیات
الوقید.........................الکبریت ( در عراق الشَّخّـاطة )
الفاخر........................الفحم
الفرشت.....................شوکة الأکل
برابول........................طبق الستلایت
بورطبل......................الجوال
ستیلو.......................قلم ناشف
العافیة..................... النار